Ralph
12.Nisan.2015, 22:44
Hazine Müsteşar-lığı’nın verilerine göre Türkiye, 2001’de dünyada en yüksek oranlı enflasyona sahip 3. ülkeydi. AKP iktidarının ilk dönemindeki başarılı uygulama sonucu 2007’de 64. sıraya geriledi; ama bir süre oralarda kaldıktan sonra son yıllarda maalesef yeniden yukarılara tırmanarak 2014’te 21. sıraya kadar yükseldi.
Yine Hazine Müsteşarlığı (http://www.milliyet.com.tr/hazine-mustesarligi/)’nın, 2 ocak 2008 ile 30 mart 2015 tarihleri arasında 14 para biriminin değer kaybını/kazancını gösteren verilerine göre Türk Lirası % 123.8’lik değer kaybıyla, Rus Rublesi’nin ardından en çok değer kaybeden 2. para birimi oldu.
Dinamikler
Resmi veriler alarm verirken, Koç Üniversitesi (http://www.milliyet.com.tr/koc-universitesi/)-TÜSİAD (http://www.milliyet.com.tr/tusiad/) Ekonomik Araştırma Forumu EAF’ın “Türkiye’de Enflasyon Dinamikleri”ni masaya yatırması çok isabetli. TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes’ın da konferansın açılışında belirttiği gibi enflasyon, AKP iktidarında uzunca bir süre iktisadi politikanın, rekabet politikalarının ve büyümenin bir engeli, bir unsuru olmaktan çıkmıştı. Bugün (http://www.milliyet.com.tr/bugun/) gelinen noktada ise enflasyon dinamiği yeniden büyümenin ve rekabet gücünün potansiyel engeli olarak karşımızda duruyor. Büyüme yavaşlarken yatırımlar azalıyor. Dünyanın deflasyonla mücadele ettiği bir ortamda Türkiye, düşük büyüme ve yatırımlardaki düşüşe ek olarak bir de yüksek enflasyonla mücadele ediyor. Ve Başaran Symes’ın da dikkat çektiği gibi uluslararası karşılaştırmalarda da benzer ülkelerden kötü yönde ayrışıyor.
Katılık ve bozulma
Tüm konuşmacıların ısrarla altını çizdiği nokta şu: Enflasyonda 3 yıldır bir katılık var. Son 3 yıldır % 8’lerde giden bir enflasyon ve % 5’lerde seyreden bir hedef var; bu hedeften % 60’lık sapma demek. Konuşmacılardan ekonomist (http://www.milliyet.com.tr/ekonomist/) Murat Üçer daha da ileri giderek “enflasyonda 3 yıldır süren katılığa ilaveten son dönemde bozulma da var,” diyor ve nedenlerini şöyle izah ediyor:
“Dezenflasyon sadece para politikasının işi değil. (1)Maliye politikaları, (2)gelirler politikaları, (3)yapısal reformlar ve (4)makro ihtiyati politikaların da para politikasına destek vermesi lazım ki enflasyon hedefi tutturulabilsin. Hükümetin hatası, enflasyon hedefini koyarken para politikalarına destek sağlamaması.”
Merkez Bankası (http://www.milliyet.com.tr/merkez-bankasi/)’nın hatasının ise topa girerek çözemeyeceği bir şey için çözerim havası yaratması olduğunu vurgulayan Üçer’e göre bu süreç sonucunda Türkiye ekonomisinin çapası kalmadı.
- Nominal çapa yok
- İnandırıcılık yok
- İsteksizlik var
- Para politikasını diğer 4 politikayla desteklemek yerine petrol fiyatlarının düşmesi gibi acaba birfırsat (http://www.milliyet.com.tr/firsat/) yakalayıp da % 5’i yakalar mıyız deniyor.
Unakıtan’dan...
Üçer bu noktada AKP iktidarının ilk döneminin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan (http://www.milliyet.com.tr/kemal-unakitan/)’a atfedilen hoş bir anekdot anlattı. Unakıtan Cleveland’da üniversite öğrencileriyle görüşürken kendisine enflasyonu % 80’lerden nasıl % 8’lere düşürdükleri sorulmuş. Unakıtan’ın her zamanki nüktedan üslubuyla verdiği yanıt harika:
“Valla biz iktidara geldiğimizde enflasyonu kucağımıza verdiler; tutamadık düştü!”
Latife bir yana Üçer’den son söz: Enflasyonu düşürmek istiyorsanız beklentileri çapalayacaksınız.
http://i.milliyet.com.tr/YazarResimleri/fft6_mf1528872.Jpeg
Yine Hazine Müsteşarlığı (http://www.milliyet.com.tr/hazine-mustesarligi/)’nın, 2 ocak 2008 ile 30 mart 2015 tarihleri arasında 14 para biriminin değer kaybını/kazancını gösteren verilerine göre Türk Lirası % 123.8’lik değer kaybıyla, Rus Rublesi’nin ardından en çok değer kaybeden 2. para birimi oldu.
Dinamikler
Resmi veriler alarm verirken, Koç Üniversitesi (http://www.milliyet.com.tr/koc-universitesi/)-TÜSİAD (http://www.milliyet.com.tr/tusiad/) Ekonomik Araştırma Forumu EAF’ın “Türkiye’de Enflasyon Dinamikleri”ni masaya yatırması çok isabetli. TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes’ın da konferansın açılışında belirttiği gibi enflasyon, AKP iktidarında uzunca bir süre iktisadi politikanın, rekabet politikalarının ve büyümenin bir engeli, bir unsuru olmaktan çıkmıştı. Bugün (http://www.milliyet.com.tr/bugun/) gelinen noktada ise enflasyon dinamiği yeniden büyümenin ve rekabet gücünün potansiyel engeli olarak karşımızda duruyor. Büyüme yavaşlarken yatırımlar azalıyor. Dünyanın deflasyonla mücadele ettiği bir ortamda Türkiye, düşük büyüme ve yatırımlardaki düşüşe ek olarak bir de yüksek enflasyonla mücadele ediyor. Ve Başaran Symes’ın da dikkat çektiği gibi uluslararası karşılaştırmalarda da benzer ülkelerden kötü yönde ayrışıyor.
Katılık ve bozulma
Tüm konuşmacıların ısrarla altını çizdiği nokta şu: Enflasyonda 3 yıldır bir katılık var. Son 3 yıldır % 8’lerde giden bir enflasyon ve % 5’lerde seyreden bir hedef var; bu hedeften % 60’lık sapma demek. Konuşmacılardan ekonomist (http://www.milliyet.com.tr/ekonomist/) Murat Üçer daha da ileri giderek “enflasyonda 3 yıldır süren katılığa ilaveten son dönemde bozulma da var,” diyor ve nedenlerini şöyle izah ediyor:
“Dezenflasyon sadece para politikasının işi değil. (1)Maliye politikaları, (2)gelirler politikaları, (3)yapısal reformlar ve (4)makro ihtiyati politikaların da para politikasına destek vermesi lazım ki enflasyon hedefi tutturulabilsin. Hükümetin hatası, enflasyon hedefini koyarken para politikalarına destek sağlamaması.”
Merkez Bankası (http://www.milliyet.com.tr/merkez-bankasi/)’nın hatasının ise topa girerek çözemeyeceği bir şey için çözerim havası yaratması olduğunu vurgulayan Üçer’e göre bu süreç sonucunda Türkiye ekonomisinin çapası kalmadı.
- Nominal çapa yok
- İnandırıcılık yok
- İsteksizlik var
- Para politikasını diğer 4 politikayla desteklemek yerine petrol fiyatlarının düşmesi gibi acaba birfırsat (http://www.milliyet.com.tr/firsat/) yakalayıp da % 5’i yakalar mıyız deniyor.
Unakıtan’dan...
Üçer bu noktada AKP iktidarının ilk döneminin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan (http://www.milliyet.com.tr/kemal-unakitan/)’a atfedilen hoş bir anekdot anlattı. Unakıtan Cleveland’da üniversite öğrencileriyle görüşürken kendisine enflasyonu % 80’lerden nasıl % 8’lere düşürdükleri sorulmuş. Unakıtan’ın her zamanki nüktedan üslubuyla verdiği yanıt harika:
“Valla biz iktidara geldiğimizde enflasyonu kucağımıza verdiler; tutamadık düştü!”
Latife bir yana Üçer’den son söz: Enflasyonu düşürmek istiyorsanız beklentileri çapalayacaksınız.
http://i.milliyet.com.tr/YazarResimleri/fft6_mf1528872.Jpeg